هفته تربیت بدنی همه ساله از 26 مهر تا دوم آبان به منظور آشنایی جامعه با اهمیت و اثرات کاربرد ورزش در زندگی فردی و اجتماعی، اشاعه و توسعه و ترویج ورزش در خانه و خانواده و هدایت و ارشاد جامعه به ورزش های همگانی برگزار می شود.
26 مهرماه؛ روز تربیت بدنی و ورزش
هفته تربیت بدنی همه ساله از 26 مهر تا دوم آبان به منظور آشنایی جامعه با اهمیت و اثرات کاربرد ورزش در زندگی فردی و اجتماعی، اشاعه و توسعه و ترویج ورزش در خانه و خانواده و هدایت و ارشاد جامعه به ورزش های همگانی برگزار می شود.
تاریخچه ورزش در ایران
در میان کشورهای مشرق زمین، ایران، تنها کشوری بود که در نظام تعلیم و تربیت خود، بیشترین اولویت را به تربیت بدنی و ورزش می داد. در یکی از کتاب های باستانی آمده است: ورزش در ایران باستان، با هدف سلامت، شادابی و آماده بودن برای دفاع از وطن پا گرفت و هدف اصلی آن، تربیت جوانان بود. تیراندازی، کوه نوردی، شمشیرزنی، دو، اسب دوانی، شترسواری، ارابه رانی، مشت زنی، شنا و کشتی، در این مرز و بوم رواج داشت. پارسیان، شکار و شکارگاه را آموزشگاه حقیقی جنگ می پنداشتند و جوانان پارسی در شکار، سحرخیزی، بردباری در راه رفتن و دوندگی و تیراندازی، آمادگی روحی و چابکی را فرامی گرفتند.
اهمیت ورزش
توجه به ورزش و تلاش بر توسعه آن در میان همه اقشار جامعه، به دلیل آثار سودمندی است که از این کار به دست می آید؛ چون ورزش مایه پرهیز از بیکاری، مبارزه با کسالت و تنبلی، افزایش توانایی های جسمی و روحی، شجاعت، سلامت جسمانی و فکری و نیز وسیله ای برای جمع گرایی و اجتماعی شدن است.
آثار فردی ورزش
ورزش، بر جنبه های گوناگون فرد اثرمی گذارد. حرکات ورزشی، از یکسو قدرت و توانایی جسمانی ورزشکار را افزایش می دهد و از سوی دیگر، باعث سلامت بدن انسان می شود؛ نعمتی که به تعبیر امام علی علیه السلام از زیادی مال بهتر است. ورزش همچنین به تعادل جسم و جان آدمی می انجامد. با ورزش، انسان از روحی با نشاط برخوردار می شود و روح با نشاط، بدن را سرشار از طراوت و شادابی می سازد و البته بدن سالم هم، روح و جان را در دست یابی به مدارج کمال یاری می رساند.
آثار روانی ورزش
ورزش، همان طور که بر جسم آدمی تأثیر می گذارد، بر روح و روان او هم تأثیر دارد. یکی از نتایج مفید ورزش بر روی شخصیت افراد، افزایش اعتماد به نفس است. ورزشکاران موفق، خود ساخته بوده و در برابر مشکلات، مقاوم تر هستند. از دیگر نتایج روانی ورزش، افزایش شور و نشاط ورزشکار و امید به آینده اوست. آدمی، با ورزش کمتر به دام وسوسه و گناه می افتد و به عادت های زشت، مثل اعتیاد دچار نمی شود. از دیگر آثار روانی ورزش، ویژگی ضدّ خمودگی و افسردگی آن است. ورزش، ورزشکار را سرزنده ساخته و او را در برابر دلمردگی بیمه می کند.
معلولیت و ورزش
معلولیت، باعث تضعیف ماهیچه ها، کاهش توانایی و استقامت بدن، کندی حرکت و اختلال در هماهنگی کار اندام های مختلف فرد می شود. افسردگی و سرخوردگی در زندگی فردی و اجتماعی، از آسیب های شایع معلولیت به شمار می آید. حال با این توضیح، می توان نقش ورزش را در کم کردن این آسیب ها در فرد معلول تشخیص داد. ورزش، عاملی است که قادر به تأمین سلامت جسمی و روانی فرد معلول است و در صورت نپرداختن به آن، بدن دچار اختلال می شود، روند بهبودی کُند یا متوقف می گردد و به طور کلی زندگی فرد معلول به طور جدّی به مخاطره می افتد. از این رو، ورزش، از عوامل ضروری در ادامه زندگی جانبازان و معلولان عزیز به شمار می آید.
رشته های ورزشی معلولان
امروزه به دلیل پیشرفت های علمی و نیز به وجود آمدن این بینش در معلولان و جانبازان که ورزش، لازمه زندگی آنان است، شاهد حضور گسترده افراد جانباز و معلول در مسابقات و رویدادهای گوناگون ورزشی، از جمله رویداد مهم ورزشی معلولان، یعنی پارالمپیک هستیم. برخی از مسابقات که براساس قوانین و مقررات خاص برای معلولان انجام می گیرد، عبارت است از: دو و میدانی، بسکتبال با ویلچر، والیبال نشسته و ایستاده، دوچرخه سواری، شمشیر بازی، گُلبال، جودو، شنا، فوتبال هفت نفره، تیراندازی با تپانچه، تیراندازی با کمان، تنیس روی میز و وزنه برداری.
ورزش کودکان
ورزش، برای کودکان ضروری و لازم است. کودکان به طور طبیعی و فطری به ورزش، بازی و تحرّک علاقه نشان می دهند و این بازی و تحرّک، برای رشد آن ها لازم به نظر می رسد. حال که این مسئله تا این حد ضروری است، وظیفه والدین و مربیان ایشان است که سعی کنند کودکان را به ورزش ها و بازی هایی هدایت کنند که فکر، روح، جسم و شخصیت آنان را ساخته و آن ها را برای زندگی اجتماعی سالم و مفید آماده سازد. گفتنی است که از راه ورزش می توان کودک را تربیت کرد و بسیاری از یاد گرفتنی ها را به او آموخت.
ورزش بانوان
برخی از دختران، در سال های نوجوانی دچار نارسایی های جسمی هستند که از بی تحرکی و دوری از ورزش سرچشمه می گیرد. پی آمدهای این مشکلات، به طور عمیق در سال های آینده زندگی آنان آشکار می شود و به طور مسلّم، این امر بر نسل آینده نیز اثر می گذارد. برای رفع این مسائل، بیش از همه باید فرهنگ پرداختن و اهمیت دادن به ورزش برای تأمین سلامت و بهداشت روح و جسم افراد تقویت شود. به یقین، آثار مطلوب پرداختن به ورزش، افزون بر سلامت جسم، از گرایش فرد به ناهنجاری ها نیز جلوگیری خواهد کرد.
ورزش، جزو ضروری ترین مسائل زندگی همگان است. در این میان، بانوان باید بیش از دیگران به این مسئله اهمیت دهند و در نظر داشته باشند که آنان، پرورش دهندگان نسل های آینده هستند و سلامت جسم و فکر و روح ایشان، بر اندیشه و انگیزه فرزندانشان در پرداختن به ورزش و تأمین سلامت جسمانی و روحی آنها تأثیر مستقیم می گذارد. بانوان با افزودن بر سلامت جسمانی و نیروی بدنی شان، به آرامش روانی نیز می رسند و با سلامت روانی آنان، محیط خانه نیز از شادابی و تحرک مفید بهره می برد.
توصیه های ورزشی
- برای انجام ورزش، در طی روز، زمان خاصی را اختصاص دهید.
- اگر دچار بیماری خاصی هستید، پیش از شروع ورزش با پزشک خود مشورت کنید.
- از انجام ورزش در ساعت های بسیار گرم روز بپرهیزید.
- از انجام ورزش در محیط های آلوده و ساعت های پر ترافیک روز خودداری کنید.
- اگر مشکل مفصلی دارید، از زانوبند و مُچ بند استفاده نمایید.
- در صورت ایجاد تپش قلب، درد قفسه سینه، گیجی، حالت تهوّع و تنگی نفس، بی درنگ از فعالیت دست بکشید.
- برخلاف تصور عمومی، نوشیدن آب در حین فعالیت ورزشی مضر نیست و شما می توانید از مایعات استفاده کنید.