ابوجعفر محمدبن یعقوب كلینی رازی معروف به شیخ كلینی از معروفترین دانشمندان شیعه در قرن چهارم هجری در روستای كلین واقع در نزدیكی شهر ری دیده به جهان گشود. القاب وی ثقه الاسلام، شیخ مشایخ شیعه، رئیس محدثان علمای امامیه است.
شیخ كلینی؛ تحت تعلیم پدرش كه انسانی مومن، با فضیلت و پاك سرشت بـود، رشد و پرورش یافت و بـا زبـان عمل، اخلاق، رفتـار و آداب اسلامـی آشنا شد. پس از پایان تحصیلات ابتدایی، او راهی شهرری شد تا به یادگیری علوم انسانی بپردازد و پله های كمال انسانـی را طی كند.
ثقة الاسلام در عصر امامت، امام حسن عسگری(ع) متولد شد و در زمان غیبت كوتاه حضرت مهدی(عج) زندگی كرد. شیخ كلینی مشهورترین عالم زمان خود به شمار می رفت كه در میان شیعه و سنی از احترام و منزلت والایی برخوردار بود. او همواره در راه ترویج مذهب تشیع و بیان فضایل اهل بیت تلاش و كوشش میكرد و به دلیل درستی و صداقت گفتار، كردار و شناخت احادیث و اخبار، ملقب به ثقة الاسلام یعنی فرد مورد اعتماد اسلام شد و نخستین دانشمند اسلامی به شمار میرفت كه این لقب را به خود اختصاص داده بود.
شیخ كلینی مولف كتاب كافی یكی از كتب چهارگانه شیعه است كه در عقاید اسلامی، مرجع مهمی برای محققین و علما به شمار میآید. این كتاب شامل سه قسمت اصول، فروع و روضه است و شیخ مشایخ شیعه نخستین كسی است كه اخبار را مبوب (تقسیم بندی) كرد. كلینی طی بیست سال تلاش خستگی ناپذیر به تألیف این اثر جاودانه پرداخت.
شیخ مفید درباره كتاب كافی می گوید: كافی در ردیف جلیل ترین كتب شیعه و سودمندترین آنها است.
شیخ كلینـی از محضر اساتید برجسته ای، كه از بزرگان و نـوابغ عصـر خـویش به شمار می رفتنـد، بهره برد كه از آن میان می توان به احمد بن محمد بن عاصم كوفی، حسن بن فضل بن زید یمانی، محمد بن حسن صفار، سهل بن زیاد آدمی رازی، محمد بن حسن طایی، محمد بن اسماعیل نیشابوری، احمد بن مهران، احمد بن ادریس قمی و عبدالله بن جعفر حمیری اشاره كرد.
شیخ كلینی در عدالت، تقوی، فضیلت، حفظ و ضبط احادیث بی نظیر بود و تمامی این صفات نیكو باعث شد تا شاگردان زیادی به منظور یادگیری علوم حدیث به محضر او بیایند و از تجربه های پربار شیخ سود برند.
ثقه الاسلام تالیفات و آثار پربار و ارزشمندی از خود به یادگار گذاشت كه از آن میان می توان به كتاب كافی، رجال، رد بر قرامطه، رسایل ائمه علیهم السلام، تعبیر الرویا،مجمـوعه شعر مشتمل بـر قصـایـدی كه شعرا در منـاقب و فضایل اهل بیت عصمت و طهارت(ع) سـروده اند؛ اشاره كرد.
شیخ كلینی، محدث گرانقدر عالم تشیع كه سراسر عمر پربار خویش را در راه تألیف، تصنیف و رواج راه و روش اهل بیت عصمت و طهارت(ع) سپری كرد، سرانجام پس از سالها تلاش در راه ثبت احادیث و روایات در سال 319 هجری خورشیدی به دیار باقی شتافت و پیروان راستین اسلام را سوگوار كوچ عالم نامی علم حدیث كرد. پیكر مطهر این دانشمند فرزانه در ناحیه شرقی نهر دجله، كنار پل قدیم بغداد به خاك سپرده شد.
نوزدهم اردیبهشت به پاس تلاش و كوشش خستگی ناپذیر شیخ كلینی، روز بزرگداشت این عالم گرانقدر نامیده شد؛ تا بهانه ای باشد برای مرور در زندگی و آثار دانشمندی كه علوم حدیث را پرمعناتر و گرانمایه تر از پیش كرد.
منبع: library.razavi.ir