یکم خرداد روز بهره وری و بهینه سازی مصرف گرامی باد.
روز بهره وری و بهینه سازی مصرف، بهانه ای برای تكرار اهمیت استفاده مؤثر و مطلوب از زمان، امكانات، سرمایه، فرصت ها و نیروی انسانی در جهت تولید، بهینه سازی مصرف و در نتیجه ، رسیدن به رشد و شكوفایی همه جانبه اقتصادی و اجتماعی در جامعه است.
بهره وری در لغت معنای بهره بر، سودبرنده و كامیاب و همچنین به مفهوم راندمان و بازده است. در تعریف مفهومی بهره وری؛ استفاده مطلوب، موثر و بهینه از همه لحظه ها، مجموعه امكانات، ظرفیت ها، پتانسیل ها، سرمایه ها، نیروها و منابعی است كه به انسان برای رسیدن به رشد و شكوفایی همه جانبه كمك می كند. در واقع انسان با بیشترین استفاده از كمترین امكانات به بهره وری بالایی دست می یابد.
ضرورت بحث بهره وری
بهره وری می تواند بیشترین استفاده از کمترین امکانات و منابع در راه رسیدن به رشد و شکوفایی همه جانبه زندگی انسان باشد. اگر می خواهیم در دنیای پر رقابت امروزی، رونق اقتصادی، اجتماعی و زندگی بهتری داشته باشیم، لازم است به بهره وری بالایی برسیم؛ زیرا ایستادگی و تداوم حیات در صحنه جهانی، سرعت و دقت افزون تری می طلبد.
با توجه به آنکه در سه دهه اخیر، شاهد تحول های بزرگ اجتماعی، سیاسی و اقتصادی از جمله انقلاب، جنگ، توطئه های استکبار جهانی و همچنین بلایای طبیعی متعدد بوده و فرصت های بسیاری را از دست داده ایم، باید برای جبران ویرانی ها، گرفتاری ها و رفع تنگناهای موجود، زمان را به همراه حفظ کیفیت و کمیت به بند کشیم. البته این مسئله جز با توجه به اصل بهره وری، شدنی نیست، وگرنه رقابت های آینده، طومار هر کشوری را در هم خواهد پیچید.
از اهداف مهم بهره وری می توان به کاهش هزینه، افزایش تولید و خدمات، افزایش کیفیت و استفاده بهینه از زمان اشاره کرد. بهره وری بدون ارتقای کیفیت، امری بیهوده است. افزایش کیفیت می تواند شامل بهبود امور مادی نظیر تولید کالا و خدمات و بهبود شرایط کار، و امور معنوی مانند بهبود شیوه زیستن، عبادت و اجرای احکام الهی باشد. در اسلام به افزایش کیفیت توجه ویژه ای شده است، به گونه ای که خداوند در آیات نورانی قرآن کریم، بارها انسان را به انجام بهترین ها دعوت می کند.
از دیگر اهداف مهم بهره وری، کاهش هزینه است. دین مبین اسلام در موارد فراوانی به مؤمنان سفارش می کند از منابع در اختیارشان درست استفاده کنند تا با پیش گیری از خسارت های احتمالی، هزینه ها را کاهش دهند. اسلام با سفارش به استفاده معتدل از منابع، می خواهد از اسراف که هزینه فراوانی به افراد تحمیل می کند، جلوگیری کند تا هزینه های اضافی، در موارد ضروری تر و مهم تر به کار گرفته شود.
مفاهيم، نكات و پيام‌هاي بهره وري
1- به لحاظ عدم آگاهي كامل افراد جامعه از مفاهيم بهره وري برداشت هاي نادرستي بعضاً از بهره وري و بهبود آن مي‌شود، بطور مثال عده‌اي بهره وري را به عنوان سخت تر كار كردن مي‌دانند در صورتي كه معنا و مفهوم بهره وري در ارتباط با كار كردن چيز ديگري است. بهره وري را مي توان هوشيارانه و آگاهانه تر كار كردن بيان كرد نه سخت تر كار كردن.
2- اگر سازماني بخواهد به بهبود بهره وري مستمر و پايدار دست يابد بايد براي بهره وري و بهبود آن اهميت استراتژيك قائل شود و به بهبود بهره وري به عنوان يك فرايند مديريتي نگاه كند. چون فرايند مديريتي، فرايندي مستمر، پيوسته و پايدار بوده و هنگامي كه شكل گرفت به طور مداوم و لاينفك به عملكرد سازماني تبديل مي‌شود و برخلاف برنامه به يك دوره زماني خاص محدود نمي شود.
3- بهره وري قبل از اين كه به عنوان يك شاخص اقتصادي و يا عامل توسعه مطرح شود يك فرهنگ است. براي اين كه بهره وري در يك جامعه پايگاهي پيدا كرده و ماندگار شود و در متن عقايد و سنت هاي بومي ريشه بدواند، بايد نه تنها به عنوان يك معيار اقتصادي صرف، بلكه به عنوان يك انديشه و تفكر قلمداد شود.
4- هميشه اين باور وجود دارد كه هر فرد در حالت عادي داراي استعدادها، قابليت ها و ظرفيت هايي از قبيل: خلاقيت، نوع آوري، ابتكار، اختراع، مديريت، رشد و ترقي و هم چنين ويژگي هاي خاصي مي‌باشد كه بر اثر پرورش و آموزش هاي صحيح و مناسب مي‌توان اين استعدادها، قابليت ها و ظرفيت ها را به مرحله ظهور رساند و موجب رشد و بهبود بهره وري نيروي انساني گرديد. بنابراين از جمله مهم ترين ابزارهاي رشد و بهبود بهره‌وري توجه به آموزش و پرورش هدفمند نيروي انساني مي‌باشد.
5- سعادت، خوشبختي و بهروزي هر ملتي وابسته به كار و تلاش همه اقشار جامعه مي‌باشد و بهره وري معياري براي ارزيابي عملكرد اين فعاليت ها و تلاش ها در بخش هاي مختلف اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي مي‌باشد. بر اين اساس طبيعي است جوامعي كه مردمي سخت‌كوش و فعال و تلاشگر دارند از بهره وري بالايي برخوردار خواهند بود.
براي بهره ور بودن، بايد باور و اعتقاد داشته باشيم كه امروز، بهتر از ديروز و فردا بهتر از امروز مي‌توان عمل كرد و اين مطلب همان فرمايش حضرت علي(ع) است كه مي‌فرمايد: هر كسي دو روزش مثل هم باشد زيان ديده است، بر اين اساس بايد سعي و تلاش نمود كه هر روزمان بهتر از ديروزمان باشد و اين هم يك پيام بهره وري است.
منبع:www.beytoote.com